Bayılma beyinə gələn qanın qəflətən azalması nəticəsində huşun qısamüddətli itməsidir. Bu adətən ayaqüstü və ya oturaq vəziyyətlərdə baş verir.
Bayılma bayılmaönü vəziyyətlə müşayiət olunur. Belə ki, bayılmadan öncə xəstə özünü pis hiss edir, ayaqları sanki ağırlaşır, göz önündə qaralma və işartılar, qulaqlarda cingilti ola bilər, bəzən ürəkbulanma və qusma da olur. Xəstənin rəngi avazıyır, dərisi soyuyur, soyuq tər basır. Bütün bu əlamətlər çox zaman xəstəyə imkan verir ki, yıxılmamaq üçün tədbirlər görsün. Lakin bayılma qəfləti də ola bilər.
Ürəkgetmənin müddəti 10-30 saniyə, nadir hallarda daha çox çəkir. Huş tamamilə itə bilər, və ya cüzi qıcıqlara cavab reaksiyası qalar. Arterial təzyiq sıfıra qədər enir, nəbz zəif və ya hiss olunmur, tənəffüs zəif, səthi olur, bəzən hiss olunmur.
Bayılmanı epileptik tutmadan fərqləndirmək lazımdır. Epileptik tutmadan sonra xəstədə başağrıları, yuxululuq olur, epileptik tutma çox zaman qıcolmalarla müşayiət olunur, bayilma zamanı isə qicolma nadir hallarda olur. Bayılmanın səbəbləri müxtəlif ola bilər. Səbəbinə görə bayılmalar bölünürlər:
· Vazovaqal bayılma – 50% hallarda olur.Bu cür ürəkgetmələr adətən normal insanlarda həyəcanlandığı zaman, qapalı, hava çatışmayan otaqda və ya qorxu zamanı (məsələn diş həkiminə gedəndə) baş verə bilər. Bu zaman arterial təzyiq enir(hipotoniya), nəbz seyrəlir(bradikardiya – dəqiqədə 60 vurğudan az), rəng avazıyır, soyuq tər basır, huş itir.
· Ortostatik bayılma – Bu cür bayılmanın əsasında damarsıxıcı reflekslərin çatışmazlığı və ya labilliyi durur. Bayılma uzanmış və ya oturmuş vəziyyətdən qəflətən ayaqüstü vəziyyətə keçdikdə və ya uzun müddət ayaq üstə qaldıqda baş verir.
· Kardiogen bayılma (ürək mənşəli bayılma)- Müxtəlif ürək xəstəliklərində, ən çox da aritmiyalar zamanı baş verir.
Bundan başqa bayılmalar qanitirmə, dil-udlaq sinirinin nevralgiyası , qanazlığı, beyin-qan dövranı pozğunluğu, sinokarotid refleks, öskürək və s. nəticəsində əmələ gələ bilər.
İlk yardım: Bayılma zamanı xəstə dərhal uzadılmalı, ayaqları qaldırılmalıdır. Xəstənin burnuna kəskin iyli bir şey (naşatır spirti, ətir və s.) yaxınlaşdırılıb iylədilir. Xəstə ayıldıqdan sonra ona tünd çay, qəhvə və ya şokolad verilir.
Miokard infarktı(Mİ) ürəyi qidalandıran damarlardan birinin və ya bir neçəsinin tutulması və ya uzunmüddətli spazmı nəticəsində ürək əzələsinin nekrozudur. (Nekroz toxumanın oksigen çatışmazlığı nəticəsində ölümüdür).
Mİ adətən yaşlı, stenokardiyadan əziyyət çəkən şəxslərdə, daha çox kişilərdə rast gəlinir. Əsasən 3 klinik forması mövcuddur:
Kardial (ürək) forması ən çox təsadüf olunur. Xəstədə döş sümüyü üzərində, döş qəfəsinin sol tərəfində -sol qola, sol çiyinə irradiasiya edən (vuran) kəskin ağrılar olur. Normal stenokardiya ağrılarından fərqli olaraq bu ağrılar Nitroqliserin qəbulundan sonra keçmir və 30 dəqiqədən çox çəkir.
Abdominal (qarın) forma - bu forma qarınüstü (epiqastral) nahiyədə ağrılar, öyümə, qusma ilə müşayət olunur. Zəhərlənmədən fərqləndirmək üçün Elektrokardioqramma (EKQ) çəkilməlidir.
Astmatik forma - bu forma boğulmalarla müşayət olunur.
Həkiməqədər ilk yardım: Xəstə hərəkətsiz uzadılmalıdır. Yubanmadan təcili yardım çağırılmalıdır.
Təcili yardım gələnə qədər xəstəyə Nitroqliserin, sinir sistemini sakitləşdirən Valerian və s. dərmanlar verılməlidir.Nitroqliserini 5-10 dəqiqə intervalla 2-3 dəfə vermək olar. 1 tablet Aspirin-kardio və ya adi aspirin - yarım tablet verilməsi xəstəliyin proqnozunu yaxşılaşdırır. Bundan başqa ağrı olan nahiyəyə xardal (горчичник) qoyula bilər.
Əgər təcili yardım gec gələrsə əzələ daxilinə 2 ml 50%-li analgin məhlulu yeritmək olar.
Burun boşluğunda kapilyarlar sıx və kövrək olur. Məhz buna görə də ən kiçik travma, təzyiqin qalxması, qanın laxtalanmasında problemlər, uzun müddət gün altında qalmaq xüsusən uşaqlarda burun qanamasına səbəb ola bilər. Qanaxma zamanı burun dəliklərindən al rəngdə qan gəlir. Lakin ola bilər ki, qan udlağın arxa divarı ilə axıb mədəyə də getsin. Bu sonradan qan qusmaya səbəb olur.
İlk yardım:
Burnu qanayan adam rahat yerdə, kölgədə oturdurulur, başı bir qədər önə əyilir ki, qan udlağa getməsin.
Əl ilə burun qanadı burun çəpərinə sıxılır.
Burun dəliklərinə pambıq tamponlar qoyulur.
Ənsəyə və burunun üstünə soyuq su ilə isladılmış dəsmal və ya buz qoyulur.
Əgər 10-20 dəqiqə ərzində burun qanaxması kəsməzsə, qanaxma tez-tez baş verərsə, aspirin, heparin və s. tipli dərmanların qəbulundan sonra baş verərsə, qanaxma olan şəxsdə qanın laxtalanmasının azalması və ya arterial təzyiqin yüksəlməsi ilə müşayiət olunan xəstəliklər varsa mütləq həkimə müraciət olunmalıdır.
XƏBƏR LENTİ
Komitə sədri boşanmaların səbəblərini açıqlayıb
"Arka sokaklar"ın aktyoru nişanlandı - FOTO
Günün ulduz falı - 11.02.2014
Beyrutdakı partlayışdan sonra 70 metr diametrində krater əmələ gəlib - FOTO
İstirahət günü soyuq hava şəraiti hökm sürəcək
Azərbaycan ordusunun işğaldan azad etdiyi 154 məntəqə interaktiv xəritədə - VİDEO
Türkiyə çempionatı: "Beşiktaş"ın super şansı
Arda oğlunu illiyi 70 minlik bağçaya yazdırdı
Doqquz sual
Amerikalı alimlər koronavirusa qarşı dərman tapdılar
Ən gözəl saçlı 10 ulduz
Günün qoroskopu: qeyri-sağlam rəqabət var
Lobyalı şorba
İnsanın evi onun üçün cənnətdir, cənnət də olmalıdır...
İngilis dili-Hh (1)
Ermənilərin arzusu ürəyində qaldı
Musiqi dinləməyin faydaları və zərərləri
Ərdoğan qalibdir, amma...
Bakılının çimərlik paltarı
Türkiyədən Fransa Senatının qəbul etdiyi qətnamə ilə bağlı BƏYANAT
Kəbənin ətrafında nə yerləşir?
Azərbaycanda daha bir yenilik: "ASAN qatar" gəlir
İtlər haqqında bilmədiklərimiz (I hissə)
Bu gün səni istədim
Zamanla ayaqlaşmaq lazımdır
Azərbaycanda internet partlayışı
İŞİD-in zəhərlədiyi gələcək
FİFA-dan futbolçuya sərt cəza: Dünya çempionatından qovulsun!
Bakı metrosu sabah açılır - RƏSMİ
2016-cı il son 136 ilin ən isti ili olacaq
Yıldırımdan ilk Qarabağ bəyanatı
Aleyna Tilkinin geyimi ələ salındı-FOTO
Malena Mard: Şengen vizası qaydalarının sadələşdirilməsinə dair yeni təkliflər Azərbaycan vətəndaşları üçün də faydalı olacaq
Azərbaycanda daha səkkiz nəfər koronavirusdan öldü: 527 yeni yoluxma
Nar dənəli çuğundur salatı
İşə qəbul üçün müəyyən edilən yaş həddi artırılacaq?
Karantin dövrünün təbiətə müsbət təsiri
Günəş batareyalı gün eynəyi yaradılıb
Bu tələbələrin təhsil haqlarını Neft Fondu ödəyəcək
Koronavirus günlərində ən çox tələb olunan peşələr
Seda Sayana nə olub? - FOTO
Günün qoroskopu: diqqəti əsas məsələyə yönəldin
Ərdoğan İlham Əliyevi qızının toyuna dəvət etdi
Azərbaycanda həkimlər niyə pis yazır? - SƏBƏB BİLİNDİ
Yaşıl mərci plovu (foto-resept)
"Venesiya" salatı (foto-resept)
Vəhşi qəbilələri müdafiə edən mütəxəssis elə onların atdığı oxdan öldü
Fernando Alonso: Dünyada ən sürətli küçə treki Bakıdadır
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?- 8 Dekabr
İbrahim Tatlısəs Sibel Canın konsertində ağladı - FOTO
- ŞƏRHLƏR