Bu məqalədə sizin diqqətinizi rus dilini öyrənməyinizlə əlaqədar olaraq, bəzi mühüm məsələlərə cəlb etmək istəyirəm.
Birincisi, bəzən СЊ və СЉ hərflərini düzgün işlətmir və həmin hərflərin olduğu sözləri düzgün tələffüz etmirlər.
Məsələn: шью yerinə шиу (bəzən də шииу), съел əvəzinə sel və ya, siyРµl, syРµl işlədirlər və s.
Ikincisi, sözlərin hansında СЊ və hansında СЉ yazmaqda çətinlik çəkirlər.
Misal üçün, подъезд sözünü подезд, подииезд kimi yazırlar.
Üçüncüsü, sonu СЊ, ilə bitən isimlərin bir qismi kişi cinsinə, digərləri isə qadın cinsinə aid olduğu üçün həmin isimlərin cümlədəki başqa sözlərlə uzlaşmasında səhvə yol verirlər.
Məsələn, день kişi cinsə aid olduğu halda, тень sözü qadın cinsli isimdir. Теплый день—düzgündür, lakin пробежал тень desək və yazsaq səhvə yol vermiş olarıq. Пробежала тень deyilməli və yazılmalıdır. Bu qayda РєРѕРЅСЊ (kişi cinsi), лошадь (qadın cinsi) isimlərinə də aiddir. Dördüncüsü, fel formalarında СЊ müxtəlif hallarda yazılır. Misal üçün: РћРЅ трудится.—Ему надо трудиться.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələlərlə əlaqədar olaraq aşağıdakıları bilmək lazımdır:
1. Əgər СЊ səsi saitlə samit səs arasında tələffüz edilirsə (məsələn: şyu, syel, muravyi), bu halda yazıda hər üç səsin birləşməsi xüsusi qayda ilə təsvir olunur: samit hərfdən sonra Рµ, С‘, СЋ, СЏ, Рё-dən əvvəl СЊ və ya СЉ yazılır. Onlar da (yəni СЊ və СЉ) bölüşdürücü işarələr (hərflər) (разделительные) adlanır. СЉ hərfi, Рµ, С‘, СЋ, СЏ-dan əvvəl iki halda yazılır: a) sonu samit səslə bitən pristavkaların (sözönlərin) axırında: подъем, предъюбилейный, объявление, подъезд; b) РґРІСѓС…, трех, четырех saylarından düzəlmiş mürəkkəb sözlərdə: двухъярусный və s.
2. Sozün qalan hissəsində СЊ, Рµ, С‘, СЋ, СЏ və habelə Рё hərflərin-dən əvvəl yazılır. Məsələn: шьёт, обезьяна, РІРѕСЂРѕР±СЊРё, вышьёт. Başqa dillərdən alınma sözlərin əvvəlində və axırında saitdən sonra Рє (СЏ) əvəzinə СЊСЋ yazılır: РіРѕСЂ. РќСЊСЋ-Йорк, Рµ (С‘) əvəzinə isə alınma sozlərin çoxunda СЊo yazılır: батальон, бульон, медальон və s. Ay adlarından düzəlmiş aşağıdakı sifətlərdə СЃРє suffiksindən qabaq da СЊ (РјСЏРіРєРёР№ знак) yazılır: (сентябрьский, РЅРѕСЏР±СЂСЊСЃРєРёР№, декабрьский, РёСЋРЅСЊСЃРєРёР№, июльский, февральский, апрельский, habelə деньской (день—деньской—bütün günü), январский sözü СЊ-sız yazılır.
Felin məsdər forması (инфинитив) əksər hallarda СЊ-la bitir; читать, беречь, течь, рассказать, уважать, рисовать, одеваться və s. Saitlərdən sonra qayıdış fellərində СЊ yazılır: одевать, радуюсь və s. Indiki və sadə gələcək zamanın ikinci şəxsin təki də СЊ-la yazılır: рассказываешь, читаешь, напишешь, принесешь və s. Felin üçüncü şəxsinin təki və cəmi qalın tələffüz olunur və СЊ-sız yazılır.
Məsələn: РђСЂР·Сѓ читает Рё смотрит. Полад умывается. Lakin məsdər formanı felin üçüncü şəxsindən fərqləndirmək lazımdır. Fel məsdər formada что делать? və что сделать? suallarına cavab olur və СЊ-la yazılır.
Müqayisə edək: Расим трудится Рё Расиму надо трудиться. РћРЅ пишет Рё Ему надо писать və s. Fel üçüncü şəxsdə что делает? və что сделает? suallarına cavab verir, özü də СЊ-sız yazılır. Əgər felin əmr forması samit səslə bitərsə bu samitdən sonra СЊ yazılır: РєРёРЅСЊ, киньте (at, tulla, atın, tullayın), Р±СЂРѕСЃСЊ, бросьте və s.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Düşmən təcavüzü nəticəsində Azərbaycanın verdiyi mülki itkilər açıqlandı - RƏSMİ
Seda Sayan yeni verilişdə aparıcılıq edəcək
Sabaha xəyanət etməyək
Yaz saç düzümü üçün 15 ideya
Maşın qiyamətindən çıxış yolu nədir?
Öz psixologiyanızı anlamağınız üçün tövsiyələr
Bu gün Azərbaycan Kubokunun finalçıları məlum olacaq
Görəsən, məndə göz var ?
HAVA necə olacaq?- 21 APREL
Deputatların etik davranış qaydaları haqqında qanun qəbul olunub
"Beni Affet" (1-ci hissə)
Ərdoğan huşunu itirdi, həkimlər müdaxilə etdilər
Qışa hazırıqmı? - Rəsmi AÇIQLAMA
Neft Şirkətində işləmək istəyənlərin nəzərinə
Mursilər qəbiləsinin qadınları-FOTO
"Rembo" qayıdır - FOTO
Eviniz və torpağınız sənədlidirmi?
Qadınlar necə qənaət edir?
Günün qoroskopu: arzularınız qorxularınızdan güclü olsun
4 illik evlilik 10 dəqiqəyə bitdi
Bürclərin son 10 ildə keçirdiyi dəyişikliklər (2)
Check-up müayinə nəyə görə lazımdır?
Vensan Kassel evləndi-FOTO
Qayğıya ehtiyac
Günün qoroskopu: kənardan yardım gözləməyin
Qartal, dəvə, ilan və digər heyvanlar... - SANKİ CANLIDIRLAR
"8 Mart" salatı (foto resept)
Sabah da qar yağacaq
Məşhur aktrisanın əri hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Pakistanda hind filmləri qadağan olundu-SƏBƏB
Gün ərzində Facebook-da nə qədər vaxt itirirsiniz?
Yeni İllə bağlı bir həftəlik qeyri-iş günü?
Məşhur aktrisanın barmaqları sındı
Müdafiə Nazirliyindən XƏBƏRDARLIQ: Bu nömrələrdən sizə mesaj gələ bilər
COVID-19 statistikası: Ən çox ölüm bu yaş aralığındadır
Üzük modelləri
"Bank of Baku" Android və iPad üçün mobil əlavələrini işə saldı!
Yağış yağacaq
Tuba Büyüküstün yeni stili ilə HEYRAN ETDİ - FOTO
1 ayda 5 milyon Galaxy Note 3 satıldı
Dodaqları çatladan nədir?
Hazal Kaya hamilə olduğunu etiraf etdi
Rusiyada koronavirus peyvəndi 15 avqustda dövriyyəyə buraxıla bilər
Azərbaycanda internet sürəti artırılır
Ən gözəl körpülər
Urmiya gölü niyə quruyur?
Koronaya yoluxma ehtimalı olanları müəyyən edən qurğu
YEMƏYİN QALIĞINI ŞEYTANA BURAXMAYIN!!!
Xəzərdə suitilərin ölümünün hansı səbəbdən baş verdiyi araşdırılır
Məşhur aktrisanı arıqladan çay
- ŞƏRHLƏR