Dəyərli xanımlarımız,sizlərlə Fitli qazan haqqında bildiklərimi bölüşmək istəyirəm.Doğrusu bu qazanla tanışlığım ailə həyatı qurub İstanbula gəlişimdən sonra oldu.Əvvəlcə bir qədər çəkinsəm də,sonra marağımdan bu qazanla yemək bişirmənin zövqünü çıxardım.Hazırda fitli qazandan ilk qorxu hissim yoxa çıxıb və yeməkləri tez və ləzzətli bişirməyə nail oluram.
Bunları sizlərlə də paylaşım...
Fitli (tezbişirən) qazan yeməkləri sürətli bişirmək üçün buxar gücündən yararlanma prinsipi ilə çalışan qazandır.
Təzyiqlə suyun qaynama dərəcəsi arasındakı əlaqədən hərəkətlə ortaya çıxmışdır. Fitli qazan yeməkləri yüksək istilikdə və tamamilə bağlı halda bişirdiyinə görə, yeməklərin bişmə müddətini ən aşağıya endirən, qaynadığının başa düşülməsi üçün buxar dəliyi əlavə edilmiş qazandır. Fitli qazanlarda partlama təhlükəsinə qarşı, təzyiqə, bu səbəbdən bişmə dərəcəsinə görə nizamlana bilən bir buxar dəliyi vardır və təzyiq qalxınca fit hava qaçıraraq qazanın partlamasına mane olar. Fitli qazan adını da bu səbəbdən almışdır.
İcadı və inkişafı
1679-cu ildə İrlandiyalı fizik Robert Boylanın da assistenti olan Fransız fiziki Denis Papin ağır bir dəmir qazan istifadə edərək bir təcrübə etdi. Üzərinə bir qapaq qoydu və yüksək istilikdə qaynatdı.
Yemək bişirilən qazanın qapağını möhkəm -möhkəm bağlamış, buxarın təzyiqiylə qapağın atılmasını önləmək üçün də üstünə bir ağırlıq oturtmuşdu. Ancaq, qapağın üstünə qoyulan ağırlıq, qazan partlama nöqtəsinə gəldiyində atılıb buxarı havaya buraxacaq qədər olmuşdu. Nəticə olaraq yeməklər normal qazanlara görə çox daha sürətli bişdi. Bu görüş Papinin qazanı olaraq adlandırıldı.
Əvvəllər çuqundan edilən fitli qazanları sonraları torpaq, mis, alüminium, emaye və şüşədən olanlar izlədi.
Yeməklər normal bir qazanda isidildiyində suyun qaynama nöqtəsi olan 100 dərəcəyə gəlindiyində, su bu dərəcədə qaynar və bütün su qaynayana qədər bu istilik sabit qalar və yemək də bu istilikdə bişər. Fitli qazanda isə buxar xaricə çıxa bilmədiyindən qazanın içindəki təzyiq getdikcə artar, bu səbəbdən su 100 dərəcədə qaynamaz, qazandakı istilik 125 °C (257 °F) dərəcəyə qədər çıxar.
Beləcə bişirilməsi istənən qidaların istiliyi suyun qaynama dərəcəsindən çox daha yüksəyə çıxmasına baxmayaraq yüksək istilik yeməyə sürətlə nüfuz etdiyindən, vitamin və minerallar təxribata uğramadan daha tez bişirilməsi təmin edilər. Bu qazanla ət qaynaması ən çox yarım saatda, quru tərəvəzlər iyirmi dəqiqədə bişə bilərlər.
Üstünlükləri
* Suyla bişən yeməklərin vitamin və qidaları yox olar buna görə buxarla bişən yeməklər suyla daha az təmas içində olacaqları üçün qoxuları(aroma) itməyəcəyindən daha ləzzətli olar.
* Fitli qazanda bişən yeməklər oksigenlə təmas etməz.
* Çox qısa müddətdə bişmə əldə olunur...
Diqqət yetiriləcək xüsuslar
* Təzyiqli qazana qoyulacaq vəsait və suyun miqdarı qazanın yarısını keçməməlidir.
* Qazana az da olsa mütləq su qoyulmalıdır. Susuz bişirmə qazanın çatlamasına səbəb ola bilər.
* Bişirmə müddəti təzyiq düyməsi bağlanıldıqdan sonra tutulmalıdır.
* Yemək bişdikdən sonra təzyiqi salmadan qazanın qapağını açmağa çalışılmamalıdır. Bu müddəti qısaltmaq üçün qazan su dolu bir qaba oturdulur ya da axan kran suyunun altına tutulur.
Bu qazan haqqında fikirlərinizi bölüşməyi unutmayın
XƏBƏR LENTİ
Ebola banan bazarına da "yoluxdu"
Möcüzə enerji-6 (son)
Prezident İlham Əliyev Rene van der Lindeni ordenlə təltif etdi
Məktəblilərin qış tətilinin vaxtı açıqlandı
Sevgilisi Hadisəyə qalmaqallı görüntüləri sildirdi - VİDEO
Ramazanın 12-ci gününün duası
Bir günlük gündəlik
Günün qoroskopu: Cəsur olun, cəsarətli qərarlar verin!
Gülben Ergen koronavirusa görə məhkəməyə gəlmədi
Gələn il pensiyalar neçə manat olacaq? - AÇIQLAMA
Kakaolu un halvası (foto-resept)
Bananlı, şokoladlı keks (foto resept)
Nazirlik: Müəllimlər spirt almağa məcbur edilə bilməz
BMT rəsmisi: “Təcrid məsələsi ciddi narahatlıq doğurur”
“İmamzadə” ilə bağlı sərəncam
Yorğunluğun qarşısını alan məhsullar
Gözətrafı qırışlar üçün yağlar (1)
Diş daşlarını aradan qaldıran möcüzəvi RESEPT
TQDK imtahan keçirəcək
Nurgül Yeşilçay məşhur brendi lağa qoydu
Hava haqqında
Uşaqlar üçün ad günü tortları(2)
Dişlərinizin gözəl olması üçün 10 qayda
Ermənilərin Bakıda döyüşəcəkləri tarix açıqlandı
Azərbaycanlılar üçün Rusiya pasportu almaq asanlaşır
Prezident İlham Əliyev bir sıra görüşlər keçirib
Almaniyada bomba səbəbindən 20 minə yaxın insan təxliyə edildi
Bu gün Bakıda 23 dərəcə isti olacaq!
Günün ulduz falı
Azərbaycan Beynəlxalq BMT Təhlükəsizlik Şurası Model Konfransını təşkil edir
Bu rəsm əsərinin ilkin qiyməti 120 milyon dollardır - FOTOLAR
Günün qoroskopu:Aktiv olun!
İlk dəfə kosmik taksi sınaqdan keçiriləcək
Meray Keri açıqlamaları ilə hər kəsi təəccübləndirdi
Millət vəkili: “Ehtiyac olarsa, karantin rejimi uzadıla və sərtləşdirilə bilər”
Neftin qiyməti Azərbaycanı sevindirdi
Foqtsun istefa səbəbi
Ən böyük bina bu olacaq
İranla AEBA arasında nüvə danışıqları başladı
Sıla yeni il gecəsi çıxış etməyəcək-SƏBƏB
XİN rəhbərindən hərbi əməliyyatların bərpası məsələsi ilə bağlı AÇIQLAMA
Məmurlara WhatsApp və Skype-dən istifadə qadağan olunur
İlk dəfə qara dəliyin fotosu çəkildi-FOTO
Thai masajının vətəni Tayland
Qreypfrut toxumunun eksraktı kosmetologiyada
Qarpız niyə bahadır?-Nazirlikdən şərh
Sami Yusifdən azərbaycanlılara böyük jest
Sualtı jim üzrə yeni rekord vuruldu - VİDEO
Balqabaq çempionatı keçirildi
Xocalı-sağalmaz yaram mənim(2)
- ŞƏRHLƏR