Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Özcan Denizdən yeni FOTO
50 dən çox sahibkar “McDonalds”ı məhkəməyə verdi
Nika Huk
Kələm salatı (foto resept)
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Qadın 9 dəqiqəyə 6 uşaq dünyaya gətirdi - FOTO
HAVA necə olacaq?-31 yanvar
Ev üsulu toyuq kolbasası (foto resept)
Lauranın əl işləri
"İstanbullu gəlin"də üç məşhur çəkiləcək-FOTO
Mixəyin dəriyə faydası
Günün ulduz falı
Azərbaycanın daha yeddi kəndi azad olundu
Ermənilərin oğurluğu
Gökhan Türkmən müğənniləri məhkəməyə verdi
Yemək, idman və yuxu üçün ən uyğun zaman
Hər qadın 2 kq kosmetika yeyir
Hande Ataizi ərə gedir-FOTO
Qəzet oxumaq tərziniz xasiyyətinizdən xəbər verir
Qara nöqtələrlə mübarizə aparan 4 pilinq (video)
"Qarabağ" rəqibini darmadağın etdi
Saxta dostu necə tanımalı?
Azərbaycanda daha 8 nəfər koronavirusdan öldü: 321 yeni yoluxma
Əli Babacan: "Azərbaycan qardaş ölkədir"
Cim Kerridən GÖZLƏNİLMƏZ ÇAĞIRIŞ-FOTO
Şok ixtisar: 26 min nəfər işsiz qalacaq!
Ermənilər Laçında Su Elektrik Stansiyası tikirlər - FOTO
İlham Əliyev: “Yaxın günlərdə Horadizdən Ermənistan sərhədinə qədər dəmir yolunun tikintisinə başlayacağıq”
“WhatsApp” yeni rekorda hazırlaşır
Payız depressiyasından xilas olmağın yolları
Koronavirus xəstələri üçün ən təhlükəli dövr açıqlandı
Azərbaycanda toylar qadağan edildi - RƏSMİ
Ziyafət çantaları
Kəsmikli alma piroqu
Azərbaycanda karantin rejimi yenidən yumşaldıldı-RƏSMİ
Post modern kilsələr
"Google"dan sevindirəcək yenilik
Göy rəngi sevən xanımlar üçün
Türkiyə kuboku: "Beşiktaş"da getdi
"Kosmosda da müharibə aparacağıq" - ABŞ HHQ qərargah rəisi
Hər kəs bu itdən danışır-FOTO
Ceyhun Mirzəyevin 70 illiyi münasibətilə tədbir keçirilib
“Instagram”da yeni funksiyalar
Geyim kombinasiyaları
"Ermənistanın ağır hərbi texnikasının Gədəbəy ərazisinə müdaxiləsi mümkün deyil"
Rahatlıq verməyən vərdişlər: çarə nədir?
Körpə doğulandan sonra hansı qurban kəsilməlidir?
“WhatsApp”a çoxdan gözlənilən xüsusiyyət gəlir
Zəhərli qidalar
Dünyanın ən böyük aysberqi 1800 kvadrat kilometr əriyib
- ŞƏRHLƏR