Həyatda görülən işlərin mənalı və daha faydalı olması üçün görülmüş müəyyən işə qiymət verərkən onun qüsurlarını görüb lazımi qaydaya salmaq həmişə yararlı olur. Ancaq bunu ifadə edərkən elə etmək lazımdır ki, bu, ətrafındakıları incitməsin. Onlara zərər verməsin. Bunun üçün ifadərin həmişə müsbət niyyətli olması vacibdir. Çünki düzgün tənqid səhvləri düzəltməyə yönəlmiş olur. Cəmiyyətdə, ailədə mənfi tənqidə meyl edənlər hər işdə bir çatışmazlıq axtarır. Halbuki, hər işdə zərrə qədər də olsa xeyir tapa bilərik. Mənfi tənqidə meyl edən insanlar üçün tənqid bir vərdişə çevrilib. Zərərli tənqid edən insanlar şəxsi mənafelərini güdürlər. Və bu tənqidlər hissi xarakter daşıyır.
Qısqanclıq və paxıllıq hissi də tənqidə yol açır. Amma bu tənqid çərçivəsindən təhqir müstəvisinə keçir ki, bu da heç kim tərəfindən bəyənilmir və xoş deyil.
Bu cür edilmiş tənqid həm tənqid edən, həm də tənqid olunana zərər vurur, nüfuzdan salır. Ən doğrusu hər bir məsələyə tənqidi yanaşmazdan əvvəl şəxsi münasibətlər rəqabət nəfsini nəzərə almamaq, hər bir fikirdə real və səmimi olmaq lazımdır. Belə münasibətlə yanaşsaq, zərərli tənqidin qarşısını ala bilərik və əminəm ki düzgün tənqiddən heç kim inciməz.
Zərərli tənqidin ictimaiyyətə və cəmiyyətimizin inkişafına çox mənfi təsirləri var. Hətta xəstəliyə çevrilə bilir. Qarşılıqlı diskussiya və düzgün formada aparılan müzakirə cəmiyyətin inkişafına yol açır, təkan verir. Bəzən tənqid edənlərin fikrinə qulaq asanda mənə elə gəlir ki, xüsusi insanlar var ki onlar qəsdən tənqid edərkən qarşısında duran tərəfin əzab çəkməsindən zövq alır. Bu isə heç xoşagələn hal deyil. Bu tənqid mütləq bir tərəfə xeyir gətirsə də digər tərəfə zərər verir.
Mənfi tənqiddə empatiya çatışmazlığı olur. Tənqid edərkən qarşıdakının əhvalı və halı nəzərə alınmır ki, bu da heç etik hesab olunmur. Lazımınca empatiya qura bilən insanlar ümumiyyətlə mənfi tənqid etmirlər.
Mən kimi tənqid edərdim?
1. Allahını yalniz çətin gündə xatırlayanları;
2. Bir an belə haqq yolundan dönənləri;
3. Həyatda düzgün yolda olmayanları;
4. Tənbəl insanları;
5. İşində səhlənkar olanları;
6. İşinə laqeyd münasibəti olanları;
7. Millətini, vətənini sevməyənləri;
8. Dostluğa sadiq olmayanları;
9. Ailəsinə, ata-anasına qiymət qoymayanları və s.
Tənqidi necə edərdim?
1. Niyyətim məlum olsun, yaxşılığa doğru yönəlsin;
2. Həmsöhbətimin mənə qarşı çıxmamasına çalışardım;
3. Tənqidi qışqıraraq və sərt deyil, sakit, yumşaq formada edərdim;
4. Tənqidin nəticə verməsi üçün fikrimi əsaslandırardım;
5. Qarşımdakı insanı utandıracaq bir hərəkət və ifadə işlətməzdim;
6. Yersiz tənqid etməzdim ki, sözüm qiymətdən düşməsin;
7. Tənqidimin münaqişə yaratmasına imkan verməzdim;
8. Tənqidi dedi-qoruya çevirməzdim...
Həyata baxış aşağıda qeyd olunan kimi olsa nə qəlb qırılmaz, nə də mənfi davranış olmaz.
Gözəl görən gözəl düşünər, gözəl düşünən bu dünyadan və həyatdan zövq alar....
Əzizlərim, bəs siz xoşunuza gəlməyən bir məsələni necə tənqid edirsiniz?
XƏBƏR LENTİ
Ən effektli və sağlam pəhriz
İnsanları fərqli üsulla tapacaqlar
Körpələr üçün isti jaketlər
“WhatsApp”dan daha bir yenilik
Rekord qiymətə maşın satıldı
Xanımların NƏZƏRİNƏ: bu həbdən gündə birini içsəniz, HAMİLƏ QALMA ŞANSINIZ ARTACAQ
İki məşhur Sevgili Oldu!-FOTO
Bakı Rusiyadan ad istəyir
Prezidentdən Mərkəzi Bankla bağlı sərəncam
TƏBİB-dən alınan səlahiyyət Səhiyyə Nazirliyinə verildi
Azərbaycan dili - XIII Dərs
Papaq ataq, yoxsa qurşaq sallayaq?
Teylor Svift "kişi" oldu - VİDEO
Azərbaycanda dolların bahalaşması davam edir Böyüt
İki dünyanı əks etdirən şəkillər
57 yaşlı müğənninin gənc blogerə yazdığı mesajlar yayımlandı
Meryem Üzerli Dominikdə belə görüntüləndi-FOTO
I-IV qrupların abituriyentləri üçün qəbul imtahanı keçiriləcək
Uşaqlardan öyrənə biləcəyimiz 9 dərs
Ancelina və Bred rəsmən boşandı
Duzdan istifadəni azaltmağın sağlamlığa müsbət təsiri
İlk rəqsiniz mükəmməl olsun
Mübariz İbrahimovun döyüşərək şəhid olduğu post hərbçilərimiz tərəfindən ziyarət edildi - VİDEO
“Qalatasaray”ın ulduz transferi İstanbulda
Süd keyfi
Avroliqada üçüncü təsnifat mərhələsi başa çatır
Yuxuya rahat getməyinizə kömək edəcək 4 ərzaq
Dünyanın ən yaşlı tısbağası 121-ci ad gününü qeyd edib
Bayden zənginlər üçün vergiləri artıracağını elan etdi
Qadın vücudunun mübhəmləri.
TƏBİB rəsmisindən koronavirusa təkrar yoluxma ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
Erməni əsgərlərin cəbhədəki səs yazısı yayıldı
Gözəl sözlər
"Buffon üçün ürəyimin yarısını da verərəm"
Rahat yuxu üçün idman hərəkətləri
Zaqatalamızın sərvətləri
Ananaslı-kəsmikli gül piroqu (foto-resept)
Tibbi maskadan düzgün istifadənin yolları açıqlandı
Məryəm Üzerlinin son halı təəccübləndirir-FOTO
Şabalıdlı keks (foto resept)
TQDK vaxtı uzatdı
Saakaşvili prezident seçkilərində "Gürcü arzusu" namizədinin qələbəsini tanıdı
Heydər Əliyev Fondu uşaqlara növbəti dəfə sevinc bəxş etdi
Ayaqları uzun göstərən geyim hiylələri
Səni sevirəm deməyin 7 fərqli yolu
Hindistana səyahət
İstirahət gününün HAVAsı
Yanvarın 22-si iş günü olacaqmı?
Bürcünüzə görə cəlbedici xüsusiyyətiniz
General Motors qadına tapşırıldı
- ŞƏRHLƏR