Dəyərli xanımlarımız,sizlərlə Fitli qazan haqqında bildiklərimi bölüşmək istəyirəm.Doğrusu bu qazanla tanışlığım ailə həyatı qurub İstanbula gəlişimdən sonra oldu.Əvvəlcə bir qədər çəkinsəm də,sonra marağımdan bu qazanla yemək bişirmənin zövqünü çıxardım.Hazırda fitli qazandan ilk qorxu hissim yoxa çıxıb və yeməkləri tez və ləzzətli bişirməyə nail oluram.
Bunları sizlərlə də paylaşım...
Fitli (tezbişirən) qazan yeməkləri sürətli bişirmək üçün buxar gücündən yararlanma prinsipi ilə çalışan qazandır.
Təzyiqlə suyun qaynama dərəcəsi arasındakı əlaqədən hərəkətlə ortaya çıxmışdır. Fitli qazan yeməkləri yüksək istilikdə və tamamilə bağlı halda bişirdiyinə görə, yeməklərin bişmə müddətini ən aşağıya endirən, qaynadığının başa düşülməsi üçün buxar dəliyi əlavə edilmiş qazandır. Fitli qazanlarda partlama təhlükəsinə qarşı, təzyiqə, bu səbəbdən bişmə dərəcəsinə görə nizamlana bilən bir buxar dəliyi vardır və təzyiq qalxınca fit hava qaçıraraq qazanın partlamasına mane olar. Fitli qazan adını da bu səbəbdən almışdır.
İcadı və inkişafı
1679-cu ildə İrlandiyalı fizik Robert Boylanın da assistenti olan Fransız fiziki Denis Papin ağır bir dəmir qazan istifadə edərək bir təcrübə etdi. Üzərinə bir qapaq qoydu və yüksək istilikdə qaynatdı.
Yemək bişirilən qazanın qapağını möhkəm -möhkəm bağlamış, buxarın təzyiqiylə qapağın atılmasını önləmək üçün də üstünə bir ağırlıq oturtmuşdu. Ancaq, qapağın üstünə qoyulan ağırlıq, qazan partlama nöqtəsinə gəldiyində atılıb buxarı havaya buraxacaq qədər olmuşdu. Nəticə olaraq yeməklər normal qazanlara görə çox daha sürətli bişdi. Bu görüş Papinin qazanı olaraq adlandırıldı.
Əvvəllər çuqundan edilən fitli qazanları sonraları torpaq, mis, alüminium, emaye və şüşədən olanlar izlədi.
Yeməklər normal bir qazanda isidildiyində suyun qaynama nöqtəsi olan 100 dərəcəyə gəlindiyində, su bu dərəcədə qaynar və bütün su qaynayana qədər bu istilik sabit qalar və yemək də bu istilikdə bişər. Fitli qazanda isə buxar xaricə çıxa bilmədiyindən qazanın içindəki təzyiq getdikcə artar, bu səbəbdən su 100 dərəcədə qaynamaz, qazandakı istilik 125 °C (257 °F) dərəcəyə qədər çıxar.
Beləcə bişirilməsi istənən qidaların istiliyi suyun qaynama dərəcəsindən çox daha yüksəyə çıxmasına baxmayaraq yüksək istilik yeməyə sürətlə nüfuz etdiyindən, vitamin və minerallar təxribata uğramadan daha tez bişirilməsi təmin edilər. Bu qazanla ət qaynaması ən çox yarım saatda, quru tərəvəzlər iyirmi dəqiqədə bişə bilərlər.
Üstünlükləri
* Suyla bişən yeməklərin vitamin və qidaları yox olar buna görə buxarla bişən yeməklər suyla daha az təmas içində olacaqları üçün qoxuları(aroma) itməyəcəyindən daha ləzzətli olar.
* Fitli qazanda bişən yeməklər oksigenlə təmas etməz.
* Çox qısa müddətdə bişmə əldə olunur...
Diqqət yetiriləcək xüsuslar
* Təzyiqli qazana qoyulacaq vəsait və suyun miqdarı qazanın yarısını keçməməlidir.
* Qazana az da olsa mütləq su qoyulmalıdır. Susuz bişirmə qazanın çatlamasına səbəb ola bilər.
* Bişirmə müddəti təzyiq düyməsi bağlanıldıqdan sonra tutulmalıdır.
* Yemək bişdikdən sonra təzyiqi salmadan qazanın qapağını açmağa çalışılmamalıdır. Bu müddəti qısaltmaq üçün qazan su dolu bir qaba oturdulur ya da axan kran suyunun altına tutulur.
Bu qazan haqqında fikirlərinizi bölüşməyi unutmayın
XƏBƏR LENTİ
Bunları bilirsinizmi?
Sahibinin dediklərini 9 dilə tərcümə edən maska
Tərəvəzli toyuq (foto resept)
Fatih Terim: "Ölüm qrupuna düşmək istəmirik"
Cansu Dere villası sayəsində onlarla qonşu oldu
Bakı sürücülərinə müraciət olundu
Ağrı hiss etməmək xəstələri təhlükəyə atır
HAVA necə olacaq? 21 İyun
Antarktidadan böyük AYSBERQ QOPDU – Alimlərdən HƏYƏCAN TƏBİLİ
Məşhur idmançı hər kəsi qəzəbləndirdi-FOTO
ÜST onlayn dərslərin uşaqların psixi sağlamlığına təsirini qiymətləndirib
Qız qalası və muzeylərə giriş pulsuz olacaq
Yağış yağacaq
“Dünya romanıma çevrilib” - Stiven Kinq
Min bir dərdin dərmanı
Qırmızı xalıda görülən ən əcaib geyimlər
Sadə donlar
ETİRAFLAR-"Çox çarəsizəm!"
Çətin anlar üçün praktik məsləhətlər
Yeni virusdan tam sağalan var!-FOTO
Sabahın HAVAsı - küləkli, dumanlı, şaxtalı
İki boksçumuz dünya çempionatının medalını təmin etdi
Rusiyada daha bir qadağa
Cenifer Lopezin YENİ FOTOLARI
Castin Biberin xanımı Diqqət Çəkdi-FOTO
"Kurtlar Vadisi"nin aktyoru qəfildən öldü-FOTO
Bu stansiyaya giriş-çıxış vaxtı uzadıldı
Yerin daxili quruluşu - Litosfer
Miqrantlara sərfəli alternativ bazar ola bilər
2017 MTV Video Musiqi Mükafatları: qırmızı xalı
Kələmli makaron (foto resept)
Tapılan qədim sikkələr dünyanı şoka saldı - FOTO
Can Yaman əsgərlik FOTOsunu paylaşdı
Ankara Papaya nota verdi
Türkiyədə yeni tədris ilinin başlayacağı tarix məlum oldu
Piyada zolağında kim daha üstündür?
Azərbaycanlı uşaqlar nəyin ardınca gedirlər?
Gecə üzə qulluq
Castin Biber ağır xəstəliyə yoluxdu
Türkiyənin ən varlı qadını boşanır
Çimərlikdə istifadə edə biləcəyiniz saç modelləri
Evdəki mənfi enerjini necə təmizləməli?
Toyuq Çığırtması
Günün qoroskopu: Təxəyyülü işə salın!
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 24 APREL
Qaçqın qadın 4 gündür ağacda yaşayır - FOTO
Möhtəşəm üzük modelləri
Hollandiyada "Məmməd Məmmədov" parkı
Britaniyada türkiyəli alimlərin hazırladığı koronavirus peyvəndi istifadə ediləcək
İş axtaranların nəzərinə: Bukingem sarayında aşpaz vakansiyası var
- ŞƏRHLƏR