Arıq, ayaqyalın, qırmızı şortikli Bikila 11 nömrəli maykanı geymişdi. Heç kəs onu tanımırdı. Sivilizasiyadan uzaq bir ölkənin, özü də həyatında üçüncü dəfə marafon qaçan təmsilçisinin qalib olacağına kim inanardı kı? Marafon şərhçilərinin hamısı eyni fikirdə idi: “Bu efiopiyalı kimdi?”. Bikila onların təsəvvüründə sinifə yeni gələn uşaq idi.
Yarış günortanın qızmar isti vaxtında Kapitolidə start götürdü. Kolizey, Palatin, Circus Maximus (Böyük sirk) – atletlər qaçmağa davam edirdilər. Yavaş-yavaş liderlər qrupu ayrılmağa başlayırdı. Şərhçi onları təqdim edir: “İngilis Keyli Artur, irland Berite Messitt, mərakeşli Radi Ben-Abdesselam və heç kimin tanımadığı efiopiyalı. Deyəsən, adı Abebe Bikiladı. O, çılpaq ayaqla qaçır”.
32 km geridə qalmışdı. Günəş işıqları o günlük Roma ilə vidalaşmaq üzrə idi. Yöndəmsiz döngələrdən birini dönən atletlər Brundiziya ilə Romanı birləşdirən Appia yoluna doğru hərəkət edirdilər.
Bikila keçmiş roman abidələrinin yanından keçdikcə əslində, uşaqlıq illərinə qayıdırdı, italyanların onun millətinə etdiyi zülmləri xatırladıqca qələbəyə olan istəyinə intiqam hissi də əlavə olunurdu.
Hava qaralmışdı, kənarda dayanan əsgərlər əllərindəki asetilen lampaları ilə yolu işıqlandırmağa çalışırdılar. Bikilanın tək izləyicisi qalmışdı. O da yarışın əsas favoriti Radi Ben-Abdesselam idi. San Sebastyanoda Bikila Radi ilə olan fərqi qüsursuz zamanlaması sayəsində daha da artırdı. Buna baxmayaraq, mərakeşli son 500 m-ə qədər onu izləməkdə davam etdi. Son metrlərdə Bikila sürətini artıraraq Radiyə 25,4 saniyə fərq atdı və imkansız görünəni bacardı. Nəticədə 2 saat, 15 dəqiqə, 16,2 saniyəlik göstərici ilə Bikila marafonda Olimpiya Oyunlarının rekordunu qıraraq birinci oldu. O, zəfərini Konstantinin Zəfər Tağı'nda rəqiblərinin önündə rəqs edərək qeyd edirdi. Bikila marafonu qazanan ilk afrikalı kimi tarixə düşdü.
Efiopiya - İtaliya müharibəsinin üzərindən 25 ilə yaxın vaxt keçmişdi. Məhz bu məsələ Bikilanın qazanmaq üçün kilometrlərlə qaçdığı yarışın anlamına əlavə anlamlar qatırdı. O, insanları məhz elə ölkəsində müstəmləkə rejiminin əsasını qoyanların vətənində heyran qoymuşdu. O, Romanı fəth etməklə, qismən də olsa Efiopiyanın qisasını almışdı. Əslində, Bikila ayaqyalın qaçmasının səbəbini izah edən zaman bütün dünyaya mesaj vermişdi: “Ölkəmin həmişə qərarlılıq və qəhrəmanlıqla qalib gəldiyini hamıya göstərmək istədim”.
Abebe Bikila o gün Olimpiadalar tarixinə adını yazdırdı. İllər keçsə də, hər dəfə Olimpiya Oyunları ərəfəsində Bikila və Roma marafonu yada düşür. Abebenin bu zəfərinin nə dərəcə böyük hadisə olduğunu daha yaxşı başa düşməyiniz üçün marafona canlı şahidlik etmiş şəxslərin fikirlərinə yer ayırmaq istərdim.
Alberto Kavalyarinin Corriere della Sera'dakı məqaləsindən: “Bu, marafon deyil, “Aida” idi. Romalıların yol ətrafında xor şəkilində oxuduqları mahnının ahəngində yazılan “Aida”.
Yarışı yerində canlı izləyən World Sports'un redaktoru xatirələrində yazır: “Bu, unudulmaz bir an idi. Drama bənzəyirdi. Müasir dünya atletikası üçün qeyri-adi sayılan şeylərdən birini izlədik. Heç kimin tanımadığı biri dənizləri keçərək Romanı qəhrəmancasına fəth etdi. Bu, təbii və bir o qədər də məntiqsiz bir şey idi. Bu... Bu, həm performans nöqteyi-nəzərdən, həm də nümayiş kimi Olimpiya maratonları tarixinə düşdü. Bu, dekoru, ssenarisi, təqdimatı və sonluğu ilə hamını heyrətləndirən bir dram idi”.
Bikilanın bu zəfəri təkcə Efiopiya deyil, həmçinin İtaliya üçün də xüsusi önəm daşıyırdı. Sabiq, faşizmin zərbə vurduğu müstəmləkə dövlətlərindən birini təmsil edən idmançının, özü də bu dərəcə qeyri-adi və möhtəşəm zəfəri İtaliyanın dünyaya artıq faşizm ölkəsi olmadığını göstərmək üçün əla imkan yaratmışdı. Bundan gözəl, bundan yaxşı nümayiş ola bilməzdi. Heç italyanlar istəsələr də, belə bir şey planlaya bilməzdilər.
Ayaqyalın qaçan, sısqa atlet ssenaristlərin illərlə üstündə çalışdığı ssenarini 2 saatdan bir qədər artıq müddətdə yazmışdı. Filmin ssenarisi tam da faşizmin qalıntılarını silməyə çalışan İtaliya üçün biçilmiş tərzdə idi.
Ardı var...
Məcidzadə Rüfət
XƏBƏR LENTİ
Xəzərin kefallarında virus tapılmadı
Toy tortları
Həftəsonu ictimai nəqliyyatın fəaliyyətinin dayandırılmasının səbəbi açıqlandı
Bu gün 645 nəfər sağaldı - 497 yeni yoluxma
Bakıya giriş çətinləşib, amma çıxış çox asandır
İsmayıllıda zona birinciliyi
Toyuq dönəri yeyənlərə xəbərdarlıq edildi - Zəhərlənə bilərsiniz!
Müxtəlif donlar
Nikotin ağrıya dözümsüzlüyü artırır
Bakı bulvarı qış "don"unu geyinir
Azərbaycanda UNİKAL ƏMƏLİYYAT: "Öləcək", - dedilər, artıq 3 aylıqdır - FOTO
Maraqlı eskizlər
Məşhur aktyor ilk dəfə ata olacaq
Doğum gününə görə xarekter (mart)
İçlikli badımcan (foto resept)
Məşhur cütlük boşandı
Günün ulduz falı
Sami Yusifdən Azərbaycana dəstək paylaşımı
Azərbaycanlı rəssamdan Maradonaya SÜRPRİZ - VİDEO
Şeyma və Eserin 3 il əvvəlki VİDEOsu QALMAQAL yaratdı
Azərbaycanda qadın hərbçilərin sayı artıb
Böyrəklərin funksiyalarını yaxşılaşdırmaq üçün təbii yollar
Türk mətbəxindən "İslak Kek"(foto-resept)
Facebook 1.3 Milyard saxta hesab sildi
Evdə saç rezini hazırlamağın yolu (özün düzəlt)
Р’aşı ağrıyan kişinin beynində daş aşkar edildi
Norveç kralı karantinə yerləşdirilib
XİN: “Ermənistan münaqişənin siyasi həllində maraqlı deyil”
Samuxda yeniyetmə taekvandoçular arasında açıq birincilik keçirilib
Prezident balaca oğlanın arzusunu yerinə yetirdi- FOTO
Evlənmək üçün Everestə çıxdılar
Yumurta qabıqlarını atmayın!
Göz həkimi bir iynə ilə 9 nəfəri kor etdi
Ərdoğan: “Kanada PUA-lar üçün kameralara embarqo qoydu, biz yerlisini istehsal etdik”
"Agent 007" ilə bağlı sirr açıldı
Qar Azərbaycana qayıdır
Ayaq bilərzikləri-3
Sinem Kobal paylaşdığı FOTO ilə gündəm oldu
Rahat ayaqqabılar
Tam qızıl iPhone 5s hazırlandı
Tanrı kişiyə ol, qadına isə var ol dedi...
Günün qoroskopu:Soyuqqanlı olun!
Məktəblərdə şagird sıxlığı necə tənzimlənəcək? - AÇIQLAMA
Dünyanın ən bahalı ayaqqabısı
Günün qoroskopu:Uğurlu gündür!
Ən təhlükəli smartfonlar
Gözəlliyi ilə dünyanı silkələyən, kişilərin ağlını alan türk gözəlin bədbəxt həyatı - FOTO
"Eurovision 2020" ləğv olundu?
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Prezident İlham Əliyev Almaniyada bir sıra görüşlər keçirib
- ŞƏRHLƏR