1980-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) qədim ölümcül çiçək xəstəliyi üzərində qələbə çalındığını açıqlamışdı. Genişmiqyaslı vaksinasiya proqramları və dünya həkimlərinin səyi nəticəsində bir vaxtlar milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan xəstəliyin təhlükəsi aradan qaldırılmışdı. Mütəxəssislərin rəyinə görə, 2015-ci il daha bir ölümcül xəstəlik üçün son ola bilər. Bu xəstəliyin adı drakunkulyozdur.
Elə də ölümcül olmasa da, uzun müddət davam edir və adətən əlilliyə səbəb olur. Bu, orqanizmə əsasən kirli su vasitəsilə düşən rişta qurdlarının yoluxdurduğu helmintoz parazitidir. Sürfələr bağırsağa düşdükdə onun divarını gəmirməyə başlayır və limfatik sistem yoluyla bədənə yayılırlar. İnkişaf edib, artaraq, dişiləri dərialtı toxumaya miqrasiya edir. Burada onlar hətta 80 sm-ə qədər uzana bilərlər. Daha sonra dərini deşib, bədənlərinin bir ucunu çölə çıxararaq, yeni sürfələrini suya atırlar.
Yaxın keçmişdə drakunkulyozun olduqca yayılmış xəstəlik olmasına baxmayaraq, bu gün bu xəstəliyə sadəcə Afrika və Asiyanın tropik ölkələrində rast gəlmək olar. ÜST-ün 1986-ci ildəki statistikasına əsasən, hər il nematodlar (yumru qurdlar) ümumilikdə 21 ölkədən 3,5 milyon insanı məhv edirdi. Xəstəliklə mübarizə üçün misilsiz səylər göstərildi və artıq 2000-ci ildə xəstələrin sayı 75 minə düşdü. Ötən il isə bu xəstəlikdən əziyyət çəkən insanların sayı rekord miqdara - cəmi 126 nəfərə endirildi. ÜST mütəxəssisləri tezliklə, bəlkə də bir neçə ay sonra drakunkulyozun tamamilə məhv edildiyini açıqlayacaqlarını deyirlər.
Xəstəlik üzərində qələbə bir sıra yollarla əldə edilib. Bu xəstəliyi cəmi bir parazit növü meydana gətirir. Yoluxma prosesi elmə məlum olduğundan, onunla mübarizə də çətin keçmir. Sadəcə yoluxma yolunu bağlamaq kifayətdir ki, infeksiya dayansın. Drakunkulyozla mübarizə strategiyası da olduqca ağıllı idi. Belə ki, pandemik ərazilərdə yaşayan sakinlərin, xəstəlik yayılması ilə bağlı xəbərdarlıq etməsi tələb olunur, onlara çoxlu sayda ucuz su təmizləyən filtrlar təklif olunur və hər yeni xəstəlik yayılması hadisəsi xəbərinin çatdırılması müqabilində 100 dollar dəyərində mükafat ödənilirdi. Bütün bu addımlar nəticəsiz qalmadı - tezliklə bəşəriyyətin düşmənlərinin sayı bir az da azalacaq.
Həyatın təkamülü
XƏBƏR LENTİ
2200-cü ildən gəlmiş zaman elçisindən ŞOK AÇIQLAMA
Günün qoroskopu: münasibətlərin bütün incəliklərini anlamaq çətindir
Tolqahanın xanımı paylaşdığı FOTO ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Dünyanın ən bahalı və lüks göydələni
Xanımların gəlinlik arzusu
Məşhurların möhtəşəm geyimləri
ABŞ-da Azərbaycanla bağlı veriliş yayımlandı
Kartof pizzası (foto-resept)
İşğaldan azad edilmiş torpaqlarda yeni tədqiqat işlərinə başlanılır - RƏSMİ
Ən yaxşı qısa saç modelləri
Pelin və Anıl cinayətə şahid oldular-FOTO
Günün qoroskopu: qarşınıza çətin əldə olunan məqsədlər qoymayı
Demet Akalının Azərbaycanla bağlı paylaşımı Diqqət Çəkdi-FOTO
Kələm salatı (foto resept)
Manatın məzənnəsi
Noyabrın son günü Azərbaycanda hava necə olacaq?
İyirmi bir üzüm giləsi
Irina Şeykdən ilk çimərlik FOTOsessiyası
Azərbaycanda qadınların təxminən 1/3-də piylənmə müşahidə olunur
Ağciyərindən mismar çıxdı-FOTO
Necə xoşbəxt olmalı?
Kəvərli-pendirli piroq (foto resept)
Azərbaycanda şaxta rekord həddə çatacaq
Sabah 18 dərəcə isti olacaq
Bir kişini necə dəyişmək olar?
Alen Delon xəstəxanalıq oldu-SƏBƏB
Yuxu yozmaları - Ü
İspanaqlı piroq (foto resept)
Çardaq dekorasiyası
Müdafiə Nazirliyi: “Azərbaycan Ordusu Şuşa şəhərinə tam nəzarət edir”
Pandemiya barədə 2007-ci ildən xəbərdarlıq edilibmiş: “Saatlı bomba”… - FOTO
Uşaqlar valideynləri yoranda
Begemotlar
Bakıda kirayə mənzillər bahalaşıb
Kişiləri evlilikdən uzaqlaşdıran səbəblər
Qırmızı mərci sıyığı (foto resept)
Təhsilini bitirə bilməyən şagirdlər üçün şans
Qan qrupumuz xasiyyətimizə təsir edir
Ziyafət üçün qısa donlar
Putinin çatışmayan cəhəti
Milyarderin özəl təyyarəsini görənləri heyrətə gətirir – FOTO
Ziyafət üçün geyim kombinləri
“Apple” tarixi rekord vurdu
Sürücülərə xəbərdarlıq
Tiflisdə Azərbaycanın xalq artisti Səyavuş Aslanın xatirəsi anıldı
Suqovuşan kəndindən VİDEOREPORTAJ
Yoluxmalar artır, qaydaların sərtləşdirilməsi günün tələbidir - RƏSMİ
"Bal barmaq" (foto resept)
Ceylanı dərk etməyin 15 yolu
Trampın xanımı Ağ Evə köçməkdən imtina etdi
- ŞƏRHLƏR