İnsan qidalanmadan 1-2 həftə yaşaya bilər, su içmədən isə 3-4 gündən çox yaşaya bilməz. İnsan bədəninin 75%-i sudan ibarətdir. Tərləmə və tənəffüs vasitəsilə insan gündə 2-3 litr su itirir. İtirilən su susadıqdan sonra içilən su ilə kompensasiya edilir.
Bəs susamasaydınız, nə baş verərdi?
Su bütün canlılar üçün olduğu kimi insanlar üçün də ən vacib həyat mənbəyidir. Suyun bədən temperaturunun nizamlanmasında, qida maddələri və oksigenin daşınmasında, tullantı maddələrinin hüceyrələrdən uzaqlaşdırılmasında və həzmin asanlaşdırılmasındakı rolu əvəzsizdir. Bundan əlavə su orqan və toxumaları da qoruyur. Məsələn, hüceyrələrimizi əhatə edən suyun yalnız 2%-ni itirsək, təxminən 20%-lik enerji itirər və yorularıq. Təkcə bu misal suyun insan həyatında nə qədər əhəmiyyətli olduğunu anlamaq üçün kifayətdir.
Su dedektivi hipotalamus
Gün ərzində insan bədəni üçün vacib olan suyun miqdarında baş verən ən kiçik dəyişikliyi belə qavrayan sistemlər var. Bunlardan birincisi beynimizin bir noxud dənəsi böyüklüyündə olan hipotalamus mərkəzidir. Qanda su nisbəti azalan kimi hipotalamusun altında yerləşən 1 sm-lik hipofiz vəzi (antidiuretik) “ADH” adlı hormon ifraz edir.
Bu hormon qan dövranı vasitəsilə uzun səfərə çıxır və böyrəklərə çatır. Böyrəklərdə eynilə bir qıfılın açara uyğun gəlməsi kimi, bu hormona uyğun xüsusi qəbuledicilər var. Hormonlar bu qəbuledicilərə çatanda böyrəklər dərhal suya qənaət etməyə başlayır və su itkisini minimuma endirir.
Əgər hipofiz hormonu və bu hormonun “su istehlakını azaldın” əmrini anlayıb tətbiq edən böyrək hüceyrələri olmasaydı, susuzluqdan ölməmək üçün gündə 15-20 litr su içməli olardıq. Bu suyu daim xaric etməli olduğumuzdan yatmağımız və ya bir yerdə uzun müddət oturmağımız mümkün olmazdı.
Susama hissi
Hipotalamus hipofiz və ADH-dən ibarət olan bu mükəmməl sistemin qüsursuz işləməsi yaşamağımız üçün kifayət deyil. Biz su içməyimizin və nə qədər su içməyimizin lazım olduğunu bilməliyik. Bunun üçün insan susama hissi ilə birlikdə yaradılmışdır. Bədənimizdə hər şeyin nöqsansız olduğunu, amma yalnız susamadığımızı fərz edək. Bu halda, anadan olandan bir müddət sonra susuz qalıb ölərdik. Susama hissimiz olmadığı üçün niyə özümüzü pis hiss edib ölümə doğru getdiyimizi də anlamazdıq. Halbuki, insan doğulduğu andan etibarən su içməyin nə qədər vacib olduğunu bilir. Qüsursuz şəkildə yaradılmış bu həyati sistem sayəsində bədənimizdəki su tarazlığı qorunur.
İzhar Kazımov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
8 minə yaxın şəxsin pensiyası artırılıb
Bu il "qovrulacağıq"
Ən kasıb ölkələr açıqlandı
Ziyafət geyimləri
Alimlərdən QORXUNC XƏBƏR
Quzu budu (foto resept)
Qozlu, cemli peçenye (foto-resept)
Ailə fotosu qadını 38 kiloqram arıqlamağa sövq etdi
Hər qadının bilməsi vacib olan 20 məsləhət
Efirdə Ərdoğanın falına baxdı - Ağlasığmaz proqnozlar verdi (VİDEO)
Vatikan ayağa qalxdı-SİRRlər aşkar olur
Real olmayan gözəllər
"Spartak" tortu (foto resept)
Çağatay Ulusoy koronavirusdan belə qorunur - FOTO
Yumşaq və rahat divan dəstləri
Naxçıvanda qaya qopdu: görün nə tapıldı
Cəbhə xəttində olan Zakir Həsənov tapşırıqlar verdi
TƏBİB: “Qoruyucu maskalar həyat tərzimizə çevrilməlidir” - VİDEO
12 yaşlı oğlan tələbə oldu-FOTO
Ekler peçenyesi
2018 Yaz gəlinlik kolleksiyası
Qəzzada atəşkəs pozuldu
Koronavirus pandemiyasının yeni fəsadları üzə çıxdı
Son 45 ildə İLK DƏFƏ - İraqlı qız dünya gözəllik yarışmasında - FOTO
Karantin şəraitində toy - VİDEO
Günün qoroskopu: fəaliyyətinizi daha sərbəst, azad edin
HAVA necə olacaq?- 22 APREL
Parlamentə ilk dəfə qadın sədr seçildi
Günün qoroskopu: stabillikdən həzz alın
Çəkdiyi Selfie ilə həbsdən xilas oldu-FOTO
Bergüzarla Halitdən 3,5 milyonluq reklam
Azərbaycanda vahid ödəniş portalına qoşulmuş dövlət qurumlarının sayı artıb
Nikolas Keyc 4 günlük xanımından boşana bilmir-SƏBƏB
Dərslərin başlaması ilə bağlı ŞAD XƏBƏR - İlk olaraq bu siniflər
Azərbaycanda bu körpünü görən hər kəs TƏƏCCÜBLƏNİR - FOTO
Həyatın hər dəqiqəsinin qədrini bilməliyik
Milyon dollarlıq oyuncaqlar-FOTO
Bədəndən öncə ruha toxun
İşdən qovulmaq istəmirsiz? Onda oxuyun
Əli Həsənov ipotekadan danışdı
Əsl yeni il lətifələri
Azərbaycanlılar ermənilərlə sülh bağladılar
Gəlin buketləri
Soğan kababı (foto resept)
İmmunitet sistemini gücləndirmək üçün 3 qayda
Ordumuz düşməni öz silahı ilə vuracaq
Qocalmağa səbəb olan qidalar
10 ən bahalı əntiq avtomobil
"İrşad Telekom"un kampaniyası qanunsuz sayıldı
DiKaprio özündən 21 yaş kiçik sevgilisi ilə tətildə - FOTO
- ŞƏRHLƏR