- Salam qardaş. Yenə də səni narahat edirəm.
- Əleykum salam. Buyur xanım.
- İndi də bir sual beynimi qarışdırıb, mənə rahatlıq vermir.
- Nə sualdır ki, o?
- Azadlıq və məcburiyyət barədə.
- Azadlığın hansı tərəfi sizə qaranlıqdır?
- Mənə elə gəlir ki, biz yaradılmışıq, amma məcburuq. Taleyimiz əvvəlcədən müəyyən olunub və biz həyatımızda qeyd edilən bədbəxtliyə məhkumuq!
- Bəlkə bu fikir uğursuzluğumuza bəraət qazandırmaqdır?
- Niyə ki? Belə olmalı idi və oldu. Bizim heç nəyə gücümüz çatmır.
- Belədirsə, nə var bu qədər həngamə açılıb başımıza? Quran, peyğəmbər, sorğu-sual, ədalət, məhkəmə, cinayət və s. Məcburluq qarşısında bunların faydası varmı?
- Məncə, bu sadəcə əxlaqi normaları qoruyub saxlamaq üçün bir vasitədir. Amma nə bilim, ağlım kəsmir e. Ümumiyyətlə insan nə dərəcədə azaddır?
- Siz dediyiniz bir məsələnin özü tamam fərqli olan bir neçə məsələnin cəmidir. Buna ətraflı izah vermək üçün o fərqli məsələlərin hər biri haqqında danışmaq lazımdır. Mən sadəcə onlardan birinə səthi olaraq cavab verəcəm.
- Yaxşı.
1. İnsanın qarşısına iki yol çıxır və o bu yoldan birini seçməkdə azaddır. Yolun müqəddəratı onun seçimindən asılıdır.
2. Mümkündür ki, mən sizi hansısa bir pis işdən çəkindirim və siz mənə qulaq asaraq o işi görməyəsiz. Deməli, görüb-görməməkdə də azadsız.
3. İndiki durumunuzda yəqin ki, bir neçə dəfə "Kaş ki" sözünü işlətmisiz. Bu "kaş ki"lər sizin seçiminizin nəticəsidir. Bu o deməkdir ki, başqa cür də rəftar göstərə bilərdiz. Bu sizin əlinizdə olub.
Məncə bu qədər kifayət edir.
- Hmm. Həqiqətən də belədir. Bəs niyə? Axı, nə üçün... Elə pis oldum ki, lap özümə nifrət etdim...
- İnsan hər zaman etdiyi yanlışlığı başqasının üstünə atmaq istəyir, özündən qaçır. Bu cür xürafi məsələlər də insan zehninin məhsuludur. Seçim öz əlimizdədir, amma müqəddəratımız seçimin nəticəsidir.
- Necə yəni?
- Bilirik ki, qırmızı işıqda yolu keçmək təhlükəlidir. Ehtimal var ki, həlak olaq. Amma bütün qanunlar keçməməyimizi tapşırır. Keçib-keçməmək arasında seçim etməkdə azadıq. Bizi kimsə məcbur edirmi? Əgər qırmızı işıqda keçiriksə və bizi maşın vurub əlil edirsə səhv işıqfordadır, maşındadır, yoldadır, Allahdadır, qanundadır, ya bizdə?! Bizim seçimimizdə?
- Hmm, bizdə. Sizə çooooox minnətdaram, mənə qaranlıq qalan mətləbləri aydınlatdız. Bundan sonra seçimimdə yanılmaram.
- Ümidvaram.
- Təşəkkür edirəm, qardaşım.
- Buyurun, dəyməz, xanım.
Fərid Abdullah
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Qadın.Netlə birlikdə hamiləlik (32-ci həftə)
Günün qoroskopu: gözəl imkanlarınız ola bilər
Bakı avtovağzalının qarşısındakı sürüşmə sahəsi aktivləşdi
2017 gəlinlik modelləri
Bakı ətrafında torpaq neçəyədir?
Dəbli ayaqqabılar
Paraşütçülər Bakı səmasında
Gəlin makiyajı necə olmalıdır?
Xurma alarkən bunlara diqqət edin!
Azərbaycanda milli axtarış sisteminin əsası yaradıldı
İsti su torbalarının zərərləri
"Misket" və "Üzüm poğaça" (foto resept)
Jenifer Lopes və Rihanna Yeni il gecəsi...
Azərbaycanda övladlığa götürülən uşaqların sayı azalıb
10 min hektar ərazi quraqlıqdan qurtulacaq
Dünyanın məşhur mədən şirkəti səhvən 46 min illik tarixi mağaranı uçurdu
Rus dili - Ыы, Ьь, Ъъ
Xəyanətin nə fərqi var?
Türkiyə prezidentinin Qarabağ arzusu
Hamilələr üçün geyimlər
Ən ucuz noutbuk təqdim edildi
“Facebook” pullu olacaq?
Azərbaycanda daha 583 nəfər koronavirusa yoluxdu, yeddi nəfər vəfat etdi - RƏSMİ
Orucu düzgün tutmağın qaydaları
Bakıda daha belə ət ala bilməyəcəksiniz
Nazir orta məktəblərdəki kompüterlərin internetə qoşulmamasından danışdı.
Facebook bu il rekord vuracaq
İrəvanın qara sabahı
Taylandın ağ məbədi
Azərbaycanda koronavirusa yoluxanların əsas yaş qrupları açıqlandı - RƏSMİ
Yarımçıq işlərlə necə başa çıxmalı?
Qar adam (özün düzəlt)
Türk Şurası Xocalı soyqırımı ilə bağlı bəyanat verdi
İnsan burnu 1 trilyon qoxunu ayırd edə bilir
Magistraturaya sənəd qəbulunun vaxtı açıqlandı
Yaşlanmağa dur demək istəyirsinizsə, bu təklifləri nəzərə alın!
Möcüzəvi dəqiqələr
"Qığılcım" tortu (foto resept)
Aslı və Murad rəqib oldular-VİDEO
Çox öpüşmənin zərərləri ola bilərmi?
Ərimlə yenidən bir yerdə olmaq istəmirəm (dialoq)
İçi hava ilə dolu konsert
Cüneyt Arkından SON XƏBƏR
"Telekanallar diqqətli olmalıdırlar"
Toxunma uşaq geyimləri
Mayami ABŞ-ın ən bədbəxt şəhəri hesab edilib
Məhkəmə aparatı işçilərinə etik davranış qaydaları ilə bağlı təlimlər keçirilir
Saçlara qulluq
Aqressiv idman maşını
Münasibətdə güclü qadınların xüsusiyyətləri