"Avtomobil" sözü autos (yun. "özül", "müstəqil") və mobile (lat. "hərəkət edən") sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Özü hərəkət edən araba düzəltmək insanların çoxdankı arzusu olub. Onlar gah pedal düzəldib onun vasitəsilə təkərləri fırladır, gah da arabaya yelkən taxırdılar. Maraqlıdır ki, bir çox xalqlar avtomobilə sadəcə "araba" deyirdilər.
XVII əsirdə buxar mühərriki ixtira edildi. Bu mühərrik buxarın yaratdığı təzyiq hesabına işləyirdi: qazanda su qaynadılır, bu zaman yaranan güclü buxar mühərrikə ötürülürdü və beləliklə, mexanizm hərəkətə gəlirdi.
Bu ixtiradan sonra arabaya at əvəzinə buxar maşını qoymağı qərara aldılar.mBu arabanı "lokomobil" adlandırdılar. Bir anlığa təsıvvür edin: araba küçədə hərəkət edir, onun qabağına mis qazan bağlanıb, arxasındakı skamyada isə sürücü oturub sükanı fırladır. Araba bir qədər gedəndən sonra dayanır. Çünki qazanda su soyuyub və buxar qurtarıb. Deməli, sürücü arabadan düşüb ocağı yandırmalıdır ki, qazanda su qaynasın, buxar alınsın və maşın yenidən hərəkətə keçsin. Elə buna görə də sürücünü fransızca "şofer" adlandırmışdılar. Tərcümədə bu söz "ocaqçı" mənasını verir.
İngiltərədə isə buxar maşınını örtülü arabaya qoyaraq sərnişin daşımağa başladılar. Qoşquda bir neçə nəfər oturub daim ocaq qalayırdı ki, qazandakı suyu soyumağa qoymasın. Artıq yollarda bacasından tüstü çıxan avtobuslara tez-tez rast gəlmək olurdu. Bu avtobuslarla yol getmək qorxulu, həm də təhlükəli idi. Çünki qazan partlaya bilərdi.
İxtiraçılar daha yüngül və rahat mühərrik yaratmaq haqqında düşündülər. İlk belə mühərriki belçikalı mühəndis Lenuar düzəltdi. Onun yaratdığı mühərrikdə slindirin içərisindəki porşen yanan qazın yaratdığı təzyiq nəticəsində hərəkət edirdi. Lenuar bu mühərriki "daxiliyanma" mühərriki adlandırırdı.
Lakin "atsız araba" ixtiraçıları kimi tarixin yaddaşında başqa adlar qalmışdır: Karl Bens ilə Qotlib Daymler. Onlar ixtiraçıya vacib olan hər şeyi etdilər: ixtiranın ideyasını fikirləşib tapdılar. Onun ilk nümunəsini yaratdılar. İxtiranı patentləşdirdilər və onu istehsalatda tətbiq etdilər.
Alman mexaniki Karl Benz XIX əsrin 80-ci illərində benzinlə işləyən daxiliyanma mühərriki ixtira etmişdi. Benz bu mühərriki üçtəkərli bir karetə bərkitdi. Beləliklə, 1885-ci ilde saatda 16 km sürətlə hərəkət edən avtomobil sınaqdan keçirildi.
Həmin ildə Alman mühəndisi Qotlib Daymler də benzinlə işləyən, yüngül və sürətli bir mühərrik ixtira etdi. Bu mühərrik taxta bir velosipet üzərinə qoyuldu və nəticədə ilk motosikl ixtira olundu.
Daymler "Daymler motor kompani" şirkətini yaratdı. Bu şirkətin buraxdığı avtomobillər "Mersedes" adlandırılırdı. Bəs nəyə görə bu cür adlanırdı?
Emil Yellinek adlı bir avtomobil həvəskarı "Daymler" maşınında ilk avtomobil yarışında qalib gəldi. Bundan sonra o bu zavoda 36 ədəd avtomobil sifariş etdi. Razılaşmaya əsasən zavodun buraxdığı avtomobillərə "Mersedes" adı verildi. Mersedes Emilin qızı idi. O zaman Mersedesin 10 yaşı var idi. Sonralar Daymlerin şirkəti Benzin şirkəti ilə birləşdi, məşhur "Mersedes-Benz" şirkəti belə yarandı.
XX əsrin əvvəllərində avtomobillər çox baha idi. ABŞ-ın Miçiqan ştatında fermer ailəsində dünyaya göz açmış Henri Ford başa düşürdü ki, avtomobilin qiymətini ucuzlaşdırmaqla ona olan təlabatı kəskin şəkildə artırmaq mümkündür. 1903-cü ildə o,"Ford motor" adlı şirkət təsis etdi. Şirkətdə hər il 100 avtomobilin istehsalına nail olunmuşdu. Artıq Bakı yollarında "Ford" avtomobillərini görmək olardı. Onu Bakıya ilk dəfə xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev gətirtmişdi.
Bu gün artıq müasir dövrümüzün daha gözəl və daha yeni avtomobilləri ilə tanışıq. Belə avtomobillərin sayı günü-gündən artır.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Bayramda bunları unutmayın
Bakıdakı yüksək temperaturla bağlı AÇIQLAMA
İlin selfisi
1 günə 2 kiloqram arıqladan detoks
Ramzan Kadırov Zabit Səmədovu Kikboksinq Klubuna rəhbər təyin edib
Viruslara qarşı“VİP”
Ağ və qırmızı turpun faydaları
Günün qoroskopu - 03.11.2013
Baş nazirdən təhsillə bağlı MÜHÜM QƏRAR
Pendirli, göyərtili lavaş (foto resept)
Dünyanın ən böyük fənər sərgisi
Qızı avtobusun arxasına bağlayıb, apardılar-FOTO
Bakıda sosial mənzillər tikiləcək - VƏTƏNDAŞLARA XƏBƏRDARLIQ
İlham Əliyevdən sərt xəbərdarlıq
Vaksinasiyadan və xəstəlikdən sonra yaranan immunitet müqayisə edildi
Ətək modelləri
İncə xanımların 12 sirri
Salatların bəzədilməsi
Xodorkovskinin oğlu: "Atam heç dəyişməyib"
Cəbhədən rəsmi xəbər
Yaz aylarında xüsusi qidalanma tövsiyyələri
Neftin qiyməti 50 dollar ətrafında tərəddüd edib
"Dağlıq Qarabağ münaqişəsi beynəlxalq hüquq çərçivəsində həll olunmalıdır"
2017-ci ildə texnologiyalara həsr edilən ən yaxşı 9 kitab
HAVA necə olacaq?- 25 fevral
30 günə gözəl bədən üçün tövsiyələr
Yupiterlə kometa toqquşacaq - Yer məhv olacaq?
İlham Əliyev Qarabağla bağlı danışıqlar prosesinin bəzi detallarını açıqladı
Məktəblilər susuzlaşma həddindədirlər
Şuşa uğrunda döyüşlərdə yaralanan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin əsgəri: “Erməni qabağımızdan qaçırdı” - VİDEO
Dövlət Xidməti ordu üçün xüsusi ixtisaslı kadrlar hazırlayacaq
Yeni gənclik dərmanı- üz yoqası
Azərbaycana qar yağır
Bakıda avtobus sahiblərinə qarşı şərtlər irəli sürüldü.
Batmaq üçün yaradılan gəmi – “RV FLİP”
Əfqanıstanda partlayış: 11 ölü
Qeyri-adi etiraz aksiyası
Hər işçiyə əlavə 1000 dollar veriləcək - Evdən işlədikləri üçün - VİDEO
Bu günün tarixi (28.06.2014)
Qadin.Net = 1.000.000 AZN
Toronto Film Festivalı: Qırmızı Xalça
Üzük qaşında bir dünya
Maqnit qasırğası olacaq-XƏBƏRDARLIQ
Hadise 24 minlik geyimi ilə diqqət çəkdi-FOTO
Bir həftəyə 10 kiloqram arıqladan pəhriz
Gecə ayaqqabıları
2020-ci il ən çox kimləri SEVİNDİRƏCƏK?
2 minə yaxın müəllimin biliyi sınanacaq
Fahriye Evcen xəstəxanadan çıxdı
Azərbaycanda 28 May - Respublika Günü qeyd olunur
- ŞƏRHLƏR